"Μουσικά Ταξίδια" από τον Νίκο Ιωαννίδη

SOUNDSCAPE – LEONARDO DA VINCI

Capella de la Torre – Katharina Bäuml

(DHM-19075860892-2018-64΄05΄΄)

Με αφορμή τον παγκόσμιο εορτασμό για τα πεντακόσια χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου ζωγράφου, γλύπτη, αρχιτέκτονα, μηχανικού, ανατόμου και φιλοσόφου Leonardo da Vinci (1452-1519) η Katharina Bäuml και  το πολυβραβευμένο μουσικό της σύνολο Capella de la Torre αφιερώνουν τη νέα, θεματική δισκογραφική τους παρουσία στη μουσική της εποχής αυτής της ιδιοφυΐας.

Οι Capella de la Torre, που υπάρχουν από το 2005, πάντα ξεχώριζαν από τα υπόλοιπα σύνολα εγχόρδων αναγεννησιακής μουσικής των ημερών μας, χάρις στην έμφασή τους στα πνευστά, στοιχείο που χάριζε στις ηχογραφήσεις τους πλουσιότατη και θαυμάσια ποικιλία ηχοχρωμάτων, αλλά και για την συχνή, δυναμικότατη ώθηση των ρυθμικών μερών από τα κρουστά τους.

Στο cd αυτό η διεύθυνση ανήκει και πάλι στην Katharina Bäuml, που πρωταγωνιστεί στο shawm ( ή shawn ή shalmei στα γερμανικά, αναγεννησιακού πρόγονου του όμποε). Το ηχητικό σύνολο απαρτίζουν ήχοι πνευστών, όπως του pommer ( μεγαλύτερου σε μέγεθος shalmei), του posaune (ή sackbut στα αγγλικά, δηλαδή μικρού σε μέγεθος τρομπονιού με ελαφρύτερο ήχο από την σύγχρονη εκδοχή του και, συνεπώς, κατάλληλου για μουσική δωματίου), του μπάσου dulzian (ή μπάσου curtal, δηλαδή του φαγκότο των 16_ου και 17_ου αιώνων) και του φλάουτου με ρύγχος. Τη μουσική εικόνα έρχονται να συμπληρώσουν το όργανο, το λαούτο, ποικιλία κρουστών και, για μια ακόμη φορά, η φωνή της Βελγίδας σοπράνο Cécile Kempenaers και του Ολλανδού τενόρου Harry van Berne στα τραγούδια της συλλογής αυτής.

Στο “Soundscape -  Leonardo da Vinci” κυριαρχεί η frottola, μουσικό είδος που από το 1470 περίπου άρχισε να εκτοπίζει την, ως τότε, κυριαρχία των Φλαμανδών συνθετών στην Ιταλία και να διαδίδεται από τα ανάκτορα των ευγενών βορειοϊταλών ηγεμόνων ( αρχικά χάρις στην Isabella d’ Este από την Φεράρα, συζύγου του Francesco Gonzaga , μαρκήσιου της Μάντουα) σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Στην εξάπλωση αυτού του είδους της μελοποιημένης ποίησης – στο σχήμα της ballata με επανάληψη - συνέβαλε τα μέγιστα ο Βερονέζος  Bartolomeo Tromboncino (π.1470 – π.1535), δεξιοτέχνης του αναγεννησιακού τρομπονιού στη Μάντουα, Φεράρα, Ρώμη και Βενετία και ο λαουτίστας Marchetto Cara (π.1465-π.1525) από τη Μάντουα. 

 

Capella de la Torre - Passa Mezzo / Improvisatie

 

Στους προαναφερθέντες συνθέτες και μουσικούς ανήκουν τέσσερα κομμάτια του δίσκου: Στον πρώτο, το  οργανικό “Gentil Donna” . Στον δεύτερο, η frottola  “Forse che sì, forse che no” και το “Tante volte sì, sì, sì”, που αναφέρεται σε πολλά υποσχόμενη αλλά χωρίς τελικά ανταπόκριση αγάπη . Επίσης και το “Non è tempo d’ aspettare”,  που μαζί με τις συνθέσεις ανώνυμων δημιουργών “La virtù se vuol seguire” και  “Qui desidra esser felice” – η πρώτη και η τρίτη στο είδος της αποκαλούμενης ballata minima - ως ηθικοπλαστικού χαρακτήρα κομμάτια  θα ταίριαζαν και με το περιεχόμενο του cd  “Parle qui veut” των Sollazzo Ensemble (Linn-2017).

Ακούγοντας το “Qual semplice uccelino”, νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε κήπο γεμάτο πουλιά, ενώ στο οργανικό “Caminata” οι Capella de la Torre, με τα κρουστά τους και το θαυμάσιο παίξιμο της Katharina Bäuml, σε συνεπαίρνουν με τον ξεσηκωτικό ρυθμό τους.

Από το cd δεν λείπουν και τα τραγούδια θρησκευτικού περιεχομένου, όπως το “Egli è il tuo bon Jesù” με τη φωνή της  Cécile Kempenaers και το “O sacrum convivium” με τις φωνές της Kempenaers και του van Berne.

Η συλλογή τελειώνει με μια ακόμα frottola, το “Tucto il mondo è fantasia” του Jean Hesdimois, τραγούδι που μιλά για το άστατο της ανθρώπινης φύσης με φόντο τη σταθερή περιοδικότητα των εποχών.

 Οι Capella de la Torre είτε «κολυμπώντας» στα νερά, συντροφιά με νύμφες και νεράιδες (cd “Water Music”-2015) είτε χορεύοντας πάνω από τις διάπυρες μάζες της κόλασης και των ουράνιων σωμάτων (cd “Fire Music”-2016), αλλά και όταν μας καλούν σε μια τερπνή, βενετσιάνικη βραδιά του 17_ου αιώνα γεμάτη τραγούδι και μουσική (cd “Una Serata Venexiana”-2017) ή στον μουσικό κόσμο των καιρών του Leonardo  πάντα συναρπάζουν και γοητεύουν με τους ρυθμούς, τη δεξιοτεχνία και την απαράμιλλη, μουσική φαντασία τους.

                                                                                    ΝΙΚΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ