"Μουσικά Ταξίδια" του Νίκου Ιωαννίδη

“DOLCE DUELLO” – Cecilia Bartoli ~ Sol Gabetta

Cappella Gabetta – Andrés Gabetta

( Decca 4832473DH – 77΄- DDD)

Κάθε  νέα ηχογράφηση της Cecilia Bartoli είναι ένα σημαντικό γεγονός για τη σύγχρονη δισκογραφία της όπερας και της κλασικής μουσικής γενικότερα.  

H ρωμαία κολορατούρα μεσόφωνος, με βασικές σπουδές στη μουσική ακαδημία της Αγίας Καικιλίας (η οποία εορτάζεται από την ρωμαιοκαθολική εκκλησία από το 1683 ως προστάτιδα της μουσικής κάθε 22_η Νοεμβρίου), ξεκίνησε εντυπωσιακά την καριέρα της με άριες του Rossini (1989, 1991 και 1992) και του W.A. Mozart (1991, 1994). Μετά ήλθε η σειρά του ιταλικού bel canto ( Bellini, Donizetti, Rossini) το 1997, των γαλλικών μελωδιών (1996) και συνεργασίες με τον  τενόρο Αndrea Bocelli (1997) , τον μπασοβαρύτονο Bryn Terfel (1998, 1999) και το πιανίστα Jean –Yves Thibaudet (1998).

To 2001 φαίνεται ότι σηματοδοτεί τη στροφή της Bartoli σε ηχογραφήσεις, που βασίζονται σε μουσικολογική έρευνα και αναφέρονται συχνά σε διάφορους λιγότερο γνωστούς συνθέτες, τόπους  και  τάσεις της μπαρόκ και νεότερης όπερας. Δισκογραφία αφιερωμένη στον Gluck  (2001), σε απαγορευμένες άριες (“Opera Proibita”, 2005), στη περίφημη, αδικοχαμένη σοπράνο Maria Malibran (2007), στους castrati (“Sacrificium” 2009), στον Agostino Steffani  (2012) και στη λυρική θεατρική παραγωγή  την εποχή των μεγάλων τσαρίνων στην Αγία Πετρούπολη (2014). Και όλα αυτά παράλληλα με συμμετοχές σε cd με όπερες , να γνωρίζουν, σχεδόν πάντα, διθυραμβικές κριτικές και πωλήσεις εξωφρενικές για το χώρο όχι μόνο της όπερας αλλά και της κλασικής μουσικής.

Στο νέο της cd συνεργάζεται με τη φίλη της Sol Gabetta και τον αδελφό της πολυβραβευμένης αργεντινής τσελίστριας, Andrés στο βιολί και στη διεύθυνση του συγκροτήματός του.

                                                   Vivaldi: Di verde Olivo

 

Εδώ δεν έχουμε, βέβαια, μια μονομαχία με όπλα, αλλά  ένα μουσικό αγώνα, μια μελωδική άμιλλα, όπως στην ελληνική μυθολογία μεταξύ του θεού Απόλλωνα και του Πάνα ή της φωνής του περίφημου castrato Farinelli  - κατά κόσμον Carlo Broschi (1705-1782) - με τον ρωμαλέο και λαμπρό ήχο της τρομπέτας: από τη μια πλευρά   η ανθρώπινη φωνή, ως το πιο τέλειο και, συνάμα, ευαίσθητο μουσικό όργανο και από την άλλη το βιολοντσέλο, που με το συγκινητικό και αρχοντικό του ήχο, προσφέρει ψυχική ανάταση.  

Η Bartoli και η Gabetta επέλεξαν μια σειρά από μπαρόκ άριες  - τρεις από αυτές σε  παγκόσμια πρώτη ηχογράφηση. Σε όλες αυτές το τσέλο κατέχει υποχρεωτικά εξέχουσα θέση δίπλα στη φωνή (“cello obbligato”). Ξεκόβει από τη βαθύτερη μελωδική γραμμή  και αναλαμβάνει ένα σχεδόν ηγετικό ρόλο με ανεξάρτητη μελωδία (“cello spezzato”), όπως το είχαν  σκεφτεί και χρησιμοποιήσει πρώτοι ο Giulio Cesare Arresti, o Giovanni  (1670-1747) και ο αδελφός του Antonio Maria Bononcini (1674-1726), ο Giuseppe Maria Jacchini - όλοι τους από την Μπολόνια – και, κυρίως, ο Domenico Gabrielli (1659-1690).

Η φωνή και το τσέλο αγκαλιάζονται γλυκά σε άριες των Caldara, Vivaldi, Handel και Porpora. Η Bartoli επιστρατεύει όλη την  τεχνική της με άψογη ακρίβεια αλλά και ξεχωριστή προσωπικότητα. Ενσαρκώνει φωνητικά με εξαιρετική ευαισθησία τους ρόλους της. Η Sol Gabetta, που έχει στο παρελθόν ηχογραφήσει μπαρόκ ρεπερτόριο (“Il Progetto Vivaldi” 1 το 2007, 2 το 2011 & 3 το 2013)  ανταποκρίνεται γλυκά στα φωνητικά στολίδια των κομματιών χωρίς αμφιλεγόμενες υπερβολές. Πρωταγωνιστεί στο κοντσέρτο για τσέλο Νο 10 σε ρε ματζιόρε του Luigi Boccherini (1743 – 1805), που ίσως θα ήταν καλύτερα να μην ακούγεται στο τέλος του cd, αλλά να παρεμβάλλεται ανάμεσα στις άριες ως οργανικό διάλειμμα.  

                                                   Son qual stanco pellegrino

 

Στην άρια  “Fortuna e speranza”  από την όπερα “Nitocri” του Caldara το αποτέλεσμα είναι γοητευτικό, όπως και στο “Aure voi, de’ miei sospiri” από την όπερα του Gabrieli  “San Sigismondo, re di Borgogna”, άρια ηχογραφημένη με ευρηματικό τρόπο.

Μην σας ξενίσουν τα ακκίσματα, τα ζαχαρωτά ροζ και γαλάζια χρώματα, τα κόκκινα τριαντάφυλλα, οι τεράστιοι φιόγκοι και  τα Vivienne Westwood φορέματα των φωτογραφιών της πολυτελούς σκληρόδετης συσκευασίας του δίσκου˙ εδώ έχουμε δύο μουσικούς απόλυτα δοσμένες στην τέχνη τους, που θαρρείς πως κάθε κύτταρο του σώματός τους είναι γεμάτο από εκατομμύρια  νότες, εναρμόνιες κλίμακες, τρίλιες, παύσεις, επερείσεις…

                                                                                                                          Νίκος Ιωαννίδης