Το τελευταίο παραμύθι για καληνύχτα…(2ος Διαγωνισμός Ελεύθερης Γραφής)

16η Συμμετοχή  από την Τριανταφυλλιά Καϊμακάμη

Ολοκληρώνοντας κανείς τον κύκλο των σπουδών του στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, φτάνει αναπόφευκτα στο σημείο του τελικού απολογισμού. Μια συνολική θεώρηση των όσων αποκόμισα αλλά και ένας αναλογισμός της προσωπικής μου στάσης με αυτοκριτική διάθεση προέκυψαν σχεδόν αβίαστα, μάλλον επιτακτικά, σαν μια εσωτερική ανάγκη και υποχρέωση.

Η πληθώρα γνώσεων, με τις οποίες με εφοδίαζε συστηματικά το σχολείο τόσα χρόνια, ξεθωριάζει στη μνήμη μου, αποδεικνύοντας τη σαθρότητα των θεμελίων της. Στείρα αποστήθιση και βραχύχρονη απομνημόνευση ιστορικών στοιχείων, μαθηματικών τύπων και άλλων γνώσεων συνθέτουν την απροσδιόριστη υποψία γνωσιολογικών βάσεων. Και τώρα είμαι σε θέση να αντιληφθώ όσο ποτέ το παράδοξο της διαδικασίας εξέτασης των ικανοτήτων μνημόνευσης, που στοιχειώνουν τα μαθητικά μου χρόνια με άγχος, φόβο και νευρικότητα. Δεκάδες δάσκαλοι και καθηγητές κατάφεραν επιτυχώς να παραδώσουν το σύνολο της διδακτέας ύλης και να με μετατρέψουν σε παθητικό δέκτη αντιλήψεων και άριστο αναπαραγωγέα κενών γνώσεων και πληροφοριών. Αξιέπαινο το έργο τους και αξιόλογη η συνεισφορά τους στην εκπαίδευση, σύμφωνα με τα πρότυπα του εκπαιδευτικού μας συστήματος και τους απώτερους στόχους αυτού στη χώρα μας.

 

Όμως, βέβαια, το σχολείο δεν περιορίζεται στην παροχή γνώσεων, αλλά φροντίζει για τη μόρφωση και την καλλιέργεια των μαθητών με την ευρύτερη σημασία της έννοιας. Όπως άλλωστε διαφημίζει το υπουργείο παιδείας και θρησκευμάτων, ο μαθητής έχει τη δυνατότητα στα σχολικά πλαίσια  να καλλιεργήσει το ταλέντο του και να εκμεταλλευτεί τις κλίσεις του, ακολουθώντας το δικό του μονοπάτι ευτυχίας και προσωπικής επιτυχίας. Και φυσικά οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις έχουν ήδη δρομολογηθεί από το  υπουργείο που περήφανο μας ενημερώνει πως η πρόοδος είναι καθ οδόν.  Χαρούμενοι και ευδιάθετοι έφηβοι πλαισιώνουν την διαφημιστική ουτοπία και την πλάνη της εκπαίδευσης που καμία ομοιότητα δεν παρουσιάζει με την πραγματικότητα. Έτσι η φιλόδοξη προσπάθεια του υπουργείου να καθησυχάσει τους γονείς, να επιβραβεύσει τους εκπαιδευτικούς και να πείσει τους μαθητές ότι λαμβάνουν ουσιαστική παιδεία, φέρνει μάλλον τα αντίθετα αποτελέσματα και προκαλεί ασύστολα όσους ορθά σκεπτόμενοι αντιλαμβάνονται την άμετρη υποκρισία.

Βλέπω συμμαθητές μου να λιποθυμούν, να κλαίνε, να απογοητεύονται… Αναρωτήθηκα τι συνέβη σε αυτήν την χώρα όταν είδα να αγνοούνε την αυτοκτονία ενός εξεταζόμενου και την απόπειρα αυτοκτονίας μιας δεκαεφτάχρονης κοπέλας την ίδια την ώρα της εξέτασης… Αλήθεια τι μας συνέβη; Και έπειτα καλούμε να γράψω μια έκθεση σχετικά με τον ανθρωπισμό… Ειρωνεία, μεγάλη ειρωνεία στα πλαίσια της απάνθρωπης κοινωνίας του εγωισμού και της ματαιοδοξίας… Εν πάση περιπτώσει, μάλλον όσοι είχαν φαντασία, έγραψαν.

Στο σύνολο των μαθητικών μου χρόνων βίωσα την καταπίεση, τον εξαναγκασμό, ενστερνίστηκα τον κομφορμισμό και εξοικειώθηκα σε μεγάλο βαθμό με την κοινωνική υποκρισία. Στερεότυπα και προκαταλήψεις γαλουχήθηκαν σχεδόν ασυνείδητα στην αντίληψη μου και η σκέψη μου προσαρμόστηκε στα καλούπια που το ίδιο το σχολείο μου υπέδειξε. Πώς άλλωστε να λειτουργήσω διαφορετικά σε ένα οριοθετημένο πνευματικά, περιορισμένης δημιουργικότητας σύστημα που με εκπαιδεύει σαν μαθητή και με βαθμολογεί σαν άνθρωπο;

Ωστόσο θα θεωρούσα ανέντιμο, επικαλούμενη το ηλικιακό άλλοθι να παραλείψω την προσωπική μου αυτοαξιολόγηση ως μαθήτρια, ιδίως όταν η πλειοψηφία των πεπερασμένων σχολικών ετών χαρακτηρίζεται από το ασυμβίβαστο υπεύθυνης στάσης και μαθητικής ιδιότητας. Πράγματι, οι ίδιοι οι μαθητές φέρουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση στην οποία έχει επέλθει η εκπαίδευση, κυρίως λόγω της αδιαφορίας, της ανεκτικότητας και της απάθειας που έχουν επιδείξει. Ίσως όμως, η ανευθυνότητα και η εικόνα αποδιοργάνωσης και απαξίωσης του ίδιου του σχολείου και του εκπαιδευτικού συστήματος να αποτελούν τον επιτάφιο λίθο του νεανικού αυθορμητισμού και της διάθεσης για δημιουργική ανατροπή. Βιαστικές αποφάσεις, επιπόλαιες και σπασμωδικές ενέργειες της τελευταίας στιγμής, λάθη και παραλήψεις, συνθέτουν την απογοητευτική εικόνα ενός υπουργείου παιδείας και θρησκευμάτων ανίκανου και απρόθυμου να αφουγκραστεί τις ανάγκες και τα όνειρα των νέων.

Εξάλλου, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό να συμβεί σε ένα νοσηρό εκπαιδευτικό σύστημα που εναλλάσσεται συχνότερα ακόμα  και από τις κυβερνήσεις και αναδιαμορφώνεται, με τις καλύτερες πάντα προθέσεις, φέρνοντας όμως πάντα τα χειρότερα αποτελέσματα. Λυπάμαι που το σχολείο δεν μπόρεσε να μου προσφέρει αυτά που χρειάζομαι, αυτά που θέλω, αυτά που οφείλω ως ολοκληρωμένη προσωπικότητα να κατέχω. Λυπάμαι που οι περισσότεροι συμμαθητές μου έλαβαν την ίδια πιθανή εκδοχή παιδείας με εμένα. Λυπάμαι που το αγαθό της παιδείας απέκτησε τιμή και πουλιέται ή μάλλον ξεπουλιέται σε εξωσχολικά εκπαιδευτήρια ντροπής. Λυπάμαι που οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί σώπασαν και λησμόνησαν την αλήθεια του έργου τους και του καθήκοντος τους.

Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία κ. Κάλβο, όμως η επιβίωση στο  εύθραυστο ψέμα του σήμερα θέλει παθητικότητα και σιωπή. Διότι σήμερα έχουμε άλλη ελευθερία, ελευθερία στα πλαίσια της οποίας σώφρον θεωρείται ο πολίτης της συγκατάβασης και της

συναίνεσης. Δεν  είναι λοιπόν τυχαίο που η κατοχή γνώσεων με την έννοια της κτήσης και της κενής ιδιοκτησίας έχει υπερισχύσει της ουσίας του «γνωρίζω». Εξάλλου γνωρίζω σημαίνει αντιλαμβάνομαι, σκέφτομαι, κρίνω και αυτό βέβαια δεν μπορεί να αποτελεί προνόμιο όλων, σωστά;    «Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα» διαβάζω στην «φάρμα των ζώων» του Τζωρτζ Οργουελ  και αναλογίζομαι την πραγματικότητα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Τελειώνοντας το σχολείο αποστήθισα έννοιες όπως η ηθική αρετή και η δικαιοσύνη και παράλληλα βίωσα το ψέμα και την υποκρισία. Γνώρισα το αβάσταχτο των ξεχασμένων υποσχέσεων και των σβησμένων ελπίδων, μα κυρίως έμαθα να προσαρμόζομαι. Τώρα είμαι πραγματικά έτοιμη να ενταχθώ στην κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα αναπαράγοντας πιστά τους πολιτικούς μιμητισμούς που αφομοίωσα  και επιστρατεύοντας το υποκριτικό μου ταλέντο στο θίασο της κοινωνικής συμβατικότητας. Και φυσικά φρόντισα να εξοικειώσω την σκέψη και τη συνείδηση μου με τον πνευματικό λήθαργο, όπως επιτάσσει η αυλαία της σύγχρονης πραγματικότητας. Η κοινωνία με καλωσορίζει, με συγχαίρει για την ενηλικίωση μου, την υπεύθυνη και αρμόζουσα στάση μου και μου εύχεται καλή σταδιοδρομία στα πλαίσια της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Η πραγματική ζωή αρχίζει, καλωσήρθες, καλή τύχη, καληνύχτα και όνειρα γλυκά…