Nelly’s (Νέλλη Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη) (1899 -1998)

Από τον Γιάννη Σκιαθίτη (Διαγωνισμός - 1η Συμμετοχή)

Η πολύ γνωστή φωτογράφος Nelly’s γεννήθηκε στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας το 1899. Σπούδασε αρχικά στη Σμύρνη και στη συνέχεια στη Δρέσδη ζωγραφική αλλά τελικά την κέρδισε η φωτογραφία. Είχε δασκάλους τους Έρφουρτ και Φίλντερ.  

Το 1924 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου άρχισε να δημιουργεί πορτρέτα (Ελευθέριος Βενιζέλος και Κωστής Παλαμάς) και θεματικές ενότητες για λογαριασμό του Υπουργείου Πολιτισμού. Άλλες σημαντικές δουλειές της ήταν η φωτογράφιση των Δελφικών Γιορτών του Σικελιανού και της Πάλμερ (1930), των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνο (1936) αλλά και των δρόμων και πλατειών της Αμερικής όπου μετακόμισε με το ξέσπασμα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Στις Η.Π.Α. έμεινε μέχρι το 1966. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Ελλάδα και δημιούργησε στο φωτογραφικό μουσείο στο χώρο του σπιτιού της στη Νέα Σμύρνη. Το 1989 δημοσίευσε την αυτοβιογραφία της ενώ δώρισε το μεγαλύτερο μέρος των έργων της στο Μουσείο Μπενάκη. Τέλος, έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία (παράσημο Ταξιάρχη του Φοίνικα, βραβείο Ακαδημίας Αθηνών). Πέθανε τον Αύγουστο του 1998.

Μία από τις σημαντικότερες αλλά και πιο προκλητικές δουλειές της ήταν η γυμνές ή ημίγυμνες φωτογραφίσεις της πρώην μπαλαρίνας Μόνα Πάεβα με φόντο την Ακρόπολη (1929). Όπως ήταν φυσιολογικό οι συγκεκριμένες φωτογραφίσεις προκάλεσαν σκάνδαλο στην συντηρητική κοινωνία της Αθήνας του μεσοπολέμου.

 

Στην παραπάνω φωτογραφία, η Nelly’s τοποθετεί το μοντέλο ντυμένο με αραχνοΰφαντο φόρεμα σε πρώτο πλάνο να ακουμπά σε μια κολόνα του Παρθενώνα ενώ στο βάθος φαίνεται ένας αρχαίος ναός. Επίσης, ο φωτισμός είναι μαλακός και δημιουργεί σκιές πάνω στην κολόνα. Η εμφάνιση του μοντέλου παραπέμπει σε αρχαία ενδυμασία και θυμίζει το γεγονός ότι οι αρχαίοι έλληνες είχαν ιδιαίτερη σχέση με το γυμνό (οι αθλητές στους Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν γυμνοί). Επίσης, το μοντέλο, ως πρώην χορεύτρια του μπαλέτου, έχει σώμα που παραπέμπει σε αρχαιοελληνική κόρη (αγάλματα της αρχαϊκής εποχής με γυναικεία μορφή). Η τοποθέτηση του μοντέλου είναι σε τέτοιο σημείο ώστε να κοιτάει από ψηλά το ναό που βρίσκεται στο βάθος και να τον δείχνει με το δεξί της χέρι. Το βλέμα της μας δείχνει τη μελαγχολική και ταυτόχρονα αισιόδοξη στάση της. Τέλος, οι κυματισμοί του φορέματος παραπέμπουν στους κυματισμούς των κιόνων του Παρθενώνα.

Ο λόγος που η Ακρόπολη αποτέλεσε αντικείμενο των φωτογραφήσεών της σε συνδυασμό βέβαια με το γυμνό μοντέλο είναι η προσπάθειά της να συνδέσει την αρχαιοελληνική παράδοση και φινέτσα, η οποία εκφράζεται με τον καλύτερο τρόπο από την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα, με την αρμονία του γυναικείου σώματος μιας χορεύτριας. Επίσης, προσπάθησε να εισάγει στη νοοτροπία του έλληνα της εποχής την ιδέα του γυμνού σώματος, η θέα του οποίου θεωρούταν ταμπού για την εποχή. Γι’ αυτό άλλωστε, οι συγκεκριμένες φωτογραφίες θεωρήθηκαν από πολλούς ως προσβολή για την ιστορία της Ελλάδας. Μία ακόμα ιδέα είναι ότι τοποθέτησε το μοντέλο ώστε να παραστήσει τη Θεά Αθηνά, στην οποία ήταν αφιερωμένος ο Παρθενώνας και έτσι να δημιουργήσει μια εικόνα από το μακρινό παρελθόν σε αντίθεση με την σύγχρονη Αθήνα που φαίνεται στο βάθος.

By John Skiathitis!!