Μιας και είναι οι μέρες τέτοιες, που το Champions League και από κοντά και το Europa League έχουν φτάσει στους ημιτελικούς και μιας και από τις οκτώ συνολικά ομάδες
που συνεχίζουν, οι τέσσερις είναι αγγλικές, τι θα λέγατε για λίγο ποδόσφαιρο;
Ωχ, ακούω μύριες γυναικείες φωνές να διαμαρτύρονται: «Πάλι μπάλα:». Καλά, καλά,
εγώ φταίω που δεν το έθεσα σωστά. Περιμένετε και θα δείτε. Υπάρχει σύνδεση της
μπάλας με την αρχιτεκτονική. Όχι, όχι, δεν θα σας μιλήσω για ποδοσφαιρικό γήπεδο,
μα για κάτι άλλο. Προσέξτε λοιπόν, πώς θα φτάσουμε στο ζητούμενο.
Το θέμα των ημερών είναι το Champions League, σωστά; Και αυτό,
έχει ένα μικρό αδελφάκι που το λένε Europa League, έτσι; Σε αυτό το
τελευταίο, οι δυο από τις ομάδες των ημιτελικών, η Chelsea και η Arsenal είναι απ’ το Λονδίνο, συμφωνείτε; Μέχρι εδώ καλά λοιπόν, τίποτα το
δύσκολο. Αλλά από το Λονδίνο είναι και άλλες ομάδες που παίζουν στην Premier League, την Α’ εθνική
δηλαδή της Αγγλίας. Δεν αναφέρομαι στην Tottenham ούτε στη West Ham, αλλά σε μια λιγότερο γνωστή ομάδα, την Crystal Palace. Πώς, δεν τη
γνωρίζετε; Α, οκ, την έχετε απλώς ακούσει. Ναι, ναι, αυτή που προχθές έριξε
τρία στην συμπολίτισσά της, εκείνη με τα κανόνια. Λοιπόν, γυναίκες και άντρες,
αναγνώστριες και αναγνώστες, όσοι γνωρίζετε αυτή τη λονδρέζικη ομάδα και όσοι
μόλις τη μάθατε, πείτε μου ειλικρινά τούτο: δεν έχει πολύ περίεργο όνομα για
ποδοσφαιρική ομάδα; Πιο πολύ σε αξεσουάρ για Barbie παραπέμπει, παρά σε έντεκα μαντράχαλους που κλωτσάνε ένα τόπι. Ωραία,
συμφωνούμε. Γι’ αυτό και προκειμένου να μας λυθεί η απορία, ας δούμε από πού
πήρε αυτή η ομάδα το όνομά της. Όπως μας λέει η ιστοσελίδα του συλλόγου,
δημιουργήθηκε στα 1905 από εργάτες που δουλεύανε στο Crystal Palace. Ααααα! Υπήρξε
δηλαδή πραγματικά ένα Κρυστάλλινο Παλάτι κάπου στην Αγγλία και είχε και κόσμο
που δούλευε εκεί; Πώπω, σαν παραμύθι ακούγεται. Κι όμως, υπήρχε! Ας δούμε
λοιπόν αμέσως τώρα την ιστορία του.
Στην Ευρώπη των μέσων του 19ου αιώνα,
ολοκληρωνόταν η πρώτη φάση της βιομηχανικής επανάστασης με κύρια χαρακτηριστικά
της την εκτεταμένη χρήση του ατμού, την επέκταση των σιδηροδρόμων και την
ανάπτυξη της υφαντουργίας. Ακολούθησε μια δεύτερη φάση, όπου κυριάρχησαν ο
χάλυβας, ο ηλεκτρισμός και οι εφαρμογές του και η εκρηκτική ανάπτυξη της χημικής
βιομηχανίας. Αυτή η δεύτερη φάση, συνοδευόταν από αντίστοιχη τεχνολογική έκρηξη
και από κάθε λογής νέες εφευρέσεις. Την ίδια περίοδο, η εκμηχάνιση της
αγροτικής παραγωγής ενέτεινε την αστικοποίηση, δημιουργώντας σημαντικό όγκο
ανέργων που κατευθύνθηκαν στις πόλεις, προς ανεύρεση εργασίας.
Η τεχνολογική πρόοδος στην επεξεργασία του σιδήρου,
έδωσε τη δυνατότητα της αντικατάστασης των μεταλλικών στοιχείων των κτηρίων που
έως τότε κατασκευάζονταν από χειροποίητο σφυρήλατο σίδερο, με στοιχεία από
χυτοσίδηρο,
κατασκευασμένα βιομηχανικά και μαζικά. Το γυαλί επίσης, άρχισε κι αυτό να
παράγεται μαζικά με μειωμένο κόστος και χρησιμοποιήθηκε μαζί με τον χυτοσίδηρο
για την κατασκευή μεγάλων, διάφανων οροφών, παρέχοντας κάθετο φωτισμό σε χώρους
εργασίας, θερμοκήπια, σιδηροδρομικούς σταθμούς και εκθεσιακά κέντρα, γεννώντας
το βιομηχανικό στυλ που επικέντρωνε
περισσότερο στην εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών. Μια από αυτές τις νέου
τύπου κατασκευές ήταν και το Κρυστάλλινο Παλάτι μας.
Ο σχεδιασμός και
η κατασκευή από τον sir Joseph Paxton, του κτηρίου που ονομάσθηκε Crystal Palace και που στέγασε την Παγκόσμια
Έκθεση το 1851 στο Λονδίνο, άνοιξε νέους δρόμους για την αρχιτεκτονική. Ο
Paxton ήταν γιος αγρότη
και δεν είχε λάβει ακαδημαϊκή μόρφωση, όμως στη δεκαετία του 1830 είχε ήδη κατασκευάσει
θερμοκήπια στο Clatsworth
όπου εργαζόταν ως κηπουρός για τον Δούκα του Devonshire, πειραματιζόμενος με οροφές που επέτρεπαν συνεχή και
φυσικό φωτισμό κατά τη διάρκεια της ημέρας, χρησιμοποιώντας πρωτοποριακά
γυάλινα πάνελ (υαλοπίνακες).