Αφού μας έχει
ταξιδέψει στην Κρήτη και τη Σπιναλόγκα, στην Ισπανία του εμφυλίου, τη
Θεσσαλονίκη μετά την μικρασιατική καταστροφή και την ελληνική ύπαιθρο στα
χρόνια της αθωότητας, η Hislop αποφασίζει να προσγειωθεί ανατολικά, στο νησί της Αφροδίτης,
την Κύπρο σε μια από τις χειρότερες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας του
ελληνισμού, τα χρόνια της κατάληψης από τους Τούρκους.
Το νέο βιβλίο της
με τίτλο «Η Ανατολή» κινείται στα ίδια πλαίσια με 3 από τα προηγούμενα βιβλία της,
«Το νησί», «Ο Γυρισμός» και «Το νήμα». Ακόμα και ο τίτλος αποτελείται από 2
λέξεις, απλές, λιτές αλλά τόσο σημαδιακές. Κάποιοι μπορεί να το χαρακτηρίσουν
ιστορικό μυθιστόρημα, κάποιοι αντιπολεμική κραυγή, κάποιοι αισθηματικό δράμα. Η
αλήθεια είναι ότι περικλείει όλα τα παραπάνω. Για να δούμε όμως με τι
καταπιάνεται…
Victoria Hislop |
STORYLINE
Βρισκόμαστε στην
Αμμόχωστο, το καλοκαίρι του 1972. Η Κύπρος
βρίσκεται σε αναβρασμό, η φωτιά του πολέμου σιγοκαίει και απλά περιμένει το προσάναμμα
για να φουντώσει και να κατακάψει το
νησί αλλά η Αμμόχωστος, που αποτελεί ένα από τα καλύτερα τουριστικά θέρετρα της
Μεσογείου ζει στους δικούς της χαλαρούς, επιφανειακούς ρυθμούς, όπως το
επιτάσσει η εκλεκτή μάζα τουριστών που την κατακλύζουν. Ένα ζευγάρι
ελληνοκυπρίων μόλις έχει εγκαινιάσει το νέο ξενοδοχείο τους, λουσμένο στη
χλιδή, τον πλούτο και την άνεση και υποδέχεται όλη την αφρόκρεμα του διεθνούς
τζετ σετ. Μέσα δουλεύουν αρμονικά ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι που
αναπτύσσουν σχέσεις συναδερφικές, φιλικές, ακόμα και σχέσεις ζωής. Όταν όμως η Τουρκία εισβάλλει στο νησί, η
Αμμόχωστος θα βομβαρδιστεί, μέρος της θα καταστραφεί με αποτέλεσμα οι κάτοικοί της
να την εγκαταλείψουν άρον άρον. Δύο οικογένειες θα μείνουν πίσω… οι Γεωργίου
και οι Οζκάν. Δένονται από φιλία, από την κοινή τους πορεία, τα κοινά τους βιώματα
και την κοινή τους αγωνία για τα χαμένα μέλη των οικογενειών τους που παρότι
πολεμάνε σε αντίθετες πλευρές, δεν παύουν να προκαλούν τον ίδιο πόνο στους δικούς
τους ανθρώπους.
Αμμόχωστος σήμερα |
ΚΡΙΤΙΚΗ
Η πόλη φάντασμα |
Από τις ελάχιστες
φορές που η φράση «Μία από τα ίδια» δημιουργεί μόνο προσδοκίες και όχι
βαρεμάρα. Ναι μεν η Hislop χρησιμοποιεί την ίδια συνταγή (ιστορικό δράμα, φλογερό
αίσθημα, οικογενειακές τραγωδίες, μοναδικά σκηνικά) αλλά το τόσο διαφορετικό
περιβάλλον κάνουν το νέο της έργο μοναδικό. Το πόσο ιστορικά σωστό είναι θα το
κρίνουν άλλοι. Έχοντας διαβάσει κριτικές που λένε ότι δεν είναι ακριβές και ότι
επιρρίπτει εμμέσως την κύρια ευθύνη στην πλευρά των ελληνοκυπρίων, το μόνο που
μπορώ να πω είναι δεν γνωρίζω την ιστορία τόσο καλά για να το κρίνω, οπότε αυτό
το αφήνω σε άλλους. Αυτό που μου αφήνει σαν αίσθηση είναι ότι τηρεί ίσες
αποστάσεις από τις δύο πλευρές. Αναφέρεται στις θηριωδίες και των 2 στρατών,
αντιπαραβάλλει τον ξεριζωμό και των δύο λαών, περιγράφοντας ίσως με πιο
ζωντανές εικόνες τις δυσκολίες των ελληνοκυπρίων αλλά πάντα αφήνοντας να
εννοηθεί ότι το ίδιο συνέβαινε και στην απέναντι πλευρά. Η βασική της ιδέα
είναι ότι οι δύο λαοί, στην συντριπτική τους πλειοψηφία ζούσαν αρμονικά. Αρνητικό
στοιχείο για μένα αποτελεί το γεγονός ότι αναλώνει ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου
της (σχεδόν το 1/5) περιγράφοντας με πολλές, πολλές, πολλές λεπτομέρειες τον
πλούτο και την λαμπρότητα του ξενοδοχείου. Βέβαια, με αυτό τον τρόπο δημιουργεί
μια τρανταχτή αντίθεση με το υπόλοιπο βιβλίο όπου τα χρώματα σκοτεινιάζουν, το
σκηνικό γκριζάρει και φτωχαίνει βίαια. Γενικά, «Η Ανατολή» αποτελεί ένα βιβλίο
αντιθέσεων (σε χαρακτήρες, εικόνες, καταστάσεις) που όμως τέμνει τραγικά τις παράλληλες
ζωές των δύο οικογενειών, που αναγκάζονται να ζήσουν μαζί και να ψάξουν την
παρηγοριά και την φροντίδα η μία στην άλλη.
Μπορεί να μην
έχει την πρωτοτυπία του «Νησιού», να μην έχει τη διαφορετικότητα του «Γυρισμού»,
την συγκινησιακή φόρτιση του «Νήματος» ή την χαλαρωτική διάθεση του «Τελευταίου
Χορού» αλλά έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που έχουν χαρακτηρίσει τη Hislop ως
μια πραγματική φιλέλληνα, που έχει κάνει την Ελλάδα δεύτερη πατρίδα της και
έχει μελετήσει την ιστορία του τόπου μας.
Το μόνο που έχω
να πω είναι ότι ανυπομονώ για την επόμενη ιδέα της….!!
ΥΓ: Η ελληνική έκδοση κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου