Only Lovers Left Alive (2013, ελληνιστί «Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί»)

Βαθμολογία 2,5 / 5

Ίσως είναι η πρώτη φορά που διαβάζω τόσο αντικρουόμενες κριτικές για μια ταινία. Για τους κριτικούς και για μια μεγάλη πλειοψηφία των θεατών είναι ένα αριστούργημα της 7^ης τέχνης και πολύ βαθύτερα νοήματα απ’ ότι μπορεί κανείς να καταλάβει σε μια πρώτη ανάγνωση. Για κάποιους από τους θεατές (κυρίως) ήταν μια βαρετή και υποκριτική ταινία χωρίς σενάριο και ρυθμό. Εξ ου και η βαθμολογία μου που βρίσκεται κάπου στη μέση (θα μπορούσα άνετα να την αφήσω κενή!!!).

Η ταινία αποτελεί ουσιαστικά μια παρωδία των ταινιών με βαμπίρ, ζόμπι και τα συνεπακόλουθα που έχουν κατακλύσει την μικρή και μεγάλη οθόνη. Ακολουθεί τα βήματα δύο βαμπίρ, του Αδάμ (Tom Hiddleston) και της Εύας (Tilda Swindon) (ειρωνικό), εραστών εδώ και πολλούς αιώνες και τα διαφορετικά μονοπάτια τους στη ζωή που όμως πάντα τέμνονται. Από κοντά, γνωρίζουμε τον πολύ στενό κύκλο συγγενών και φίλων όπως τον δάσκαλο Marlowe (John Hurt) που ζει στην Ταγγέρη, την αδερφή της Εύας, Άβα (Mia Wsikovska) και τον άνθρωπο Ian (Anton Yelchin) που βοηθάει τον Αδάμ να επιβιώσει στο Ντιτρόιτ. Όταν οι 4 τελικά συναντιόνται στο Ντιτρόιτ (εκτός του Marlowe) διαταράσσεται η αιωνία ηρεμία των ζωών τους και τους αναγκάζει σε άτακτη υποχώρηση με απρόβλεπτες συνέπειες. 

Ας ξεκινήσουμε από τα προφανή…εκπληκτικές ερμηνείες από όλους ανεξαιρέτως (κάποια στιγμή η Ακαδημία θα πρέπει να δει και πέρα από τη μύτη της –βλ. Bradley Cooper). Μια εκπληκτικά απόκοσμη, απόμακρη αλλά τόσο μοναδική Tilda Swindon που θαρρείς ότι είναι γεννημένη για το ρόλο αυτό. Η μορφή της είναι τόσο μοναδική που ένας χαμαιλέοντας μπροστά της μοιάζει με γάτα αγκύρας του καναπέ! Αντίστοιχα, ο Tom Hiddleston αποτελεί το γκόθικ στοιχείο, απαραίτητο σε μια ταινία βαμπίρ, με όλα τα παρελκόμενα όπως η μισο-κατάθλιψη, η μουσική ιδιοφυία που δεν εκδηλώνεται και οι αυτοκτονικές τάσεις. Για τον John Hurt δεν μπορούμε να πούμε πολλά αφού αφήνει το στίγμα του σε ότι παίζει, ακόμα και σε δευτερεύοντες ρόλους. Ικανοποιητικοί οι Wasikovska, με ρόλο που στόχο είχε να ταράξει την γαλήνη της ταινίας, και Yelchin, ενός underground ροκά, πιστό και ολίγον ευκολόπιστο. 

Ο Jim Jarmusch σε διπλό ρόλο, σκηνοθέτη και σεναριογράφου, δίνει τις δύο όψεις ενός νομίσματος. Μοναδική σκηνοθεσία, με κάθε πλάνο να μετράει και να δίνει στοιχεία απαραίτητα για να καταλάβει κανείς την ταινία. Κοντινά στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών, παντού εικόνες που έδεναν με τα λεγόμενά τους. Αφοπλιστική η σκοτεινή ατμόσφαιρα της ταινίας με μόνο χρωματισμό να προέρχεται από την Άβα που ταράζει τα νερά. Η άλλη όψη είναι το σενάριο, στοιχείο στο οποίο πάσχει η ταινία. Για να πω την αλήθεια έπρεπε να διαβάσω αρκετές κριτικές για να κατανοήσω τις προθέσεις του Jarmusch. Εκ πρώτης άποψης, μιλάμε για ένα «λίγο» σενάριο, απελπιστικά αργό, χωρίς πολλά γεγονότα να ταράζουν τα νερά. Πολύ καλές οι ιστορικές αναφορές ( αμφισβητείται η γνησιότητα των έργων του Σαίξπηρ, η αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Λόρδου Μπάιρον, στηλιτεύεται η τραγική και άδικη κατάληξη μεγάλων επιστημόνων – Τέσλα, Δαρβίνου). Εκπληκτικό το πλάνο με τη φωτογραφία του Σαίξπηρ και το καρφωμένο μαχαίρι στο μέτωπό του.  Σύμφωνα με τους κριτικούς και ειδικούς στο διάβασμα μιας τέτοιας ταινίας, ο Jarmusch με την ταινία αυτή προσπαθεί να μας δείξει το πρόσωπο της μουσικής βιομηχανίας που καταβροχθίζει τα πάντα, της μόλυνσης και παρακμής των αξιών (στην ταινία αυτό απεικονίζεται με την δυσκολία των βαμπίρ να βρουν αγνό αίμα να πιούν) αλλά και της δυσκολίας των ρομαντικών να επιβιώσουν σε μια κοινωνία που αλλάζει γρήγορα και παρακμάζει.

Δεν ξέρω αν βγάλατε άκρη και συμπέρασμα. Εγώ πάντως ακόμα και τώρα δυσκολεύομαι. Να την προτείνω ή να σας πω να της αποφύγετε? Νομίζω η καλύτερη συμβουλή που έχω να δώσω είναι να διαβάσετε τις κριτικές πρώτα, να πάρετε μια ιδέα των βαθύτερων νοημάτων της και μετά να τη δείτε. Έτσι, θα την αποκρυπτογραφήσετε καλύτερα και θα βρείτε νοήματα (άλλα εμφανή και άλλα καλά κρυμμένα) που θα σας κάνουν να την εκτιμήσετε…!

ΥΓ: Με αυτά και μ΄αυτά, ξέχασα το πιο σημαντικό...εκπληκτική η μουσική επένδυση της ταινίας με ροκ μπαλάντες, γκόθικ μουσικές και μια εκπληκτική  ερμηνεία στο τέλος της ταινίας από την Yasmin Hamdan.