Γαλαξείδι: το πιο όμορφο διάλειμμα!

Το γραφικό Γαλαξίδι, είτε το επιλέξετε ως ολιγόωρη στάση μίας πολύωρης διαδρομής ανάμεσα στους ορεινούς όγκους της Φωκίδας, είτε ως προορισμό διήμερης φθινοπωρινής απόδρασης, είτε ως τόπο εξόρμησης για τα καλοκαιρινά σας μπάνια, σας υπόσχεται το πιο όμορφο διάλειμμα από την κούραση, τα προβλήματα και το άγχος της καθημερινότητας…

Το Γαλαξίδι (ή Γαλαξείδι), το στολίδι του Κορινθιακού Κόλπου, είναι μία πανέμορφη ιστορική κωμόπολη στο νομό Φωκίδας με 1.700 περίπου κατοίκους και πλούσια ναυτική παράδοση από τα αρχαία χρόνια μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα.

Βρίσκεται στη βόρεια ακτή του Κορινθιακού κόλπου, στην τοποθεσία της αρχαίας πόλης Χάλαιον, που αργότερα μετονομάστηκε σε Οιάνθη και καταστράφηκε από σεισμό στα μέσα του 6ου μ.Χ. αιώνα. Μέχρι το 2010, το Γαλαξίδι αποτελούσε έδρα ομώνυμου δήμου, ενώ από τον Ιανουάριο του 2011 συγχωνεύτηκε με το δήμο Δελφών.

Το 1978 χαρακτηρίστηκε παραδοσιακός οικισμός και σήμερα είναι μία από τις ελάχιστες πόλεις της Ελλάδας που έχει κρατήσει αναλλοίωτο το παραδοσιακό της χρώμα. Το λιμάνι του κουβαλά ακόμη την αίγλη από τις εποχές που ήταν γεμάτο ιστιοφόρα και οι γυναίκες μπάλωναν τα πανιά στους ειδικά για τον σκοπό αυτό ενιαίους χώρους των πρώτων ορόφων των αρχοντικών καπετανόσπιτων. Σχεδόν έναν αιώνα μετά, η ατμόσφαιρα του παρελθόντος έχει παραμείνει ανέπαφη χάρη στην αγάπη των ντόπιων για την παράδοση και την ήπια τουριστική ανάπτυξη.

Το Γαλαξίδι, ένα από τα ομορφότερα παραδοσιακά τοπία της Ελλάδας, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πλήθος καλλιτεχνών και λόγιων της χώρας, με τους εκφραστές της έβδομης τέχνης να μην μένουν ανεπηρέαστοι από την ομορφιά του. Η ταινία Τα Ψάρια Βγήκαν στην Στεριά του Μιχάλη Κακογιάννη και τα σήριαλ Πρόβα Νυφικού και Μάγισσες της Σμύρνης είναι μόνο κάποια από τα παραδείγματα που αποτύπωσαν τις ομορφιές του Γαλαξιδίου, στη μικρή και μεγάλη οθόνη.

Η μικρή αρχοντική κωμόπολη με τους όμορφους ξενώνες που στεγάζονται σε αναπαλαιωμένα αρχοντικά και τα περιποιημένα ταβερνάκια της, προσφέρεται για μονοήμερη εξόρμηση ή ολιγοήμερη εκδρομή καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Τα δύο φυσικά της λιμάνια, η Αγορά και ο Χηρόλακας, τα στενά γραφικά δρομάκια της, το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό τοπίο με τις χρωματιστές προσόψεις, τα νεοκλασικά καπετανόσπιτα, οι περιποιημένες αυλές, το φρέσκο θαλασσινό αεράκι, τα προσεγμένα μαγαζιά με τα φρεσκότατα θαλασσινά και τους πεντανόστιμους μεζέδες, το όμορφο πάρκο της πόλης και το πευκόφυτο δάσος που την αγκαλιάζει θα σας προσφέρουν ανεπανάληπτες στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας.

Από τους πλέον γραφικούς και ρομαντικούς προορισμούς της ενδοχώρας, το Γαλαξίδι μας κερδίζει για τέσσερις τουλάχιστον λόγους:

• για την απαράμιλλη ομορφιά του,
• για την υψηλή ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και προϊόντων (αξίζει να σημειωθεί ότι τα δωμάτια στο Γαλαξίδι όχι μόνο είναι οικονομικά, αλλά συγκεντρώνουν και υψηλές βαθμολογίες από τους πελάτες),
• για την άνετη πρόσβαση από πολλές περιοχές της Ελλάδας,
• για τη γειτνίαση του με πολλούς σημαντικούς τουριστικούς προορισμούς της χώρας (Δελφοί, Αράχωβα, Παρνασσός, Ναύπακτος κ.ά.).

Ιστορικά στοιχεία

Η ονομασία Γαλαξίδι πρωτοεμφανίστηκε το χρονικό διάστημα μεταξύ 6ου και 9ου μ.Χ. αιώνα. Σύμφωνα με γλωσσολογικές μελέτες, το όνομα του πανέμορφου οικισμού προέρχεται από το ποώδες φυτό γαλατσίδα που αφθονεί στην περιοχή, ενώ πολλοί σχετίζουν το όνομα της ναυτικής κωμόπολης με τον τοπικό μύθο της γοργόνας Γάλαξα. Κατ’ άλλους, το τοπωνύμιο προέρχεται από την πλούσια οικογένεια Γαλαξείδη, χάρη στην οποία κατά τα Βυζαντινά χρόνια ανακατασκευάστηκε μεγάλο τμήμα της ερειπωμένης πόλης.

Το Γαλαξίδι είναι κτισμένο στη θέση της αρχαία πόλης Χάλαιον, γνωστή στην αρχαιότητα για το ιερό του Απόλλωνα. Αργότερα η πόλη μετονομάστηκε σε Οιάνθη, που καταστράφηκε από σεισμό στα μέσα του 6ου μ.Χ. αιώνα. Οι κάτοικοί του ασχολούνταν κυρίως με την ναυτιλία και κατ’ επέκταση με το εμπόριο.

Μέχρι τον 10ο αιώνα το Γαλαξίδι είχε καταφέρει να αναπτύξει σε σημαντικό βαθμό τη ναυτιλία του, αλλά η ανάπτυξη της πόλης δεν διήρκεσε πολύ, αφού κατά την περίοδο της βασιλείας του Κωνσταντίνου Ρωμανού κυριεύτηκε δύο φορές από τους Βούλγαρους, με δραματικές συνέπειες για τον οικισμό και τους κατοίκους του. Το 1054 μια επιδημία αφάνισε μεγάλο τμήμα του ντόπιου πληθυσμού, ενώ το 1064 επιδρομή των Ούζων είχε ως αποτέλεσμα τη βίαιη εκδίωξη των κατοίκων από την πόλη για δύο ολόκληρα χρόνια. Το 1147 το Γαλαξίδι λεηλατήθηκε για ακόμη μια φορά και το σύνολο των κατοίκων εγκατέλειψε οριστικά την πόλη.

Κατά τον 12ο αιώνα, πολλές οικογένειες ευγενών από την Κωνσταντινούπολη  εγκαταστάθηκαν στο Γαλαξίδι με αποτέλεσμα η ναυτιλία της περιοχής να περάσει ξανά σε μία περίοδο γοργής ανάπτυξης. Στα χρόνια που ακολουθούν, το Γαλαξίδι γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη χάρη στις εμπορικές του σχέσεις με περιοχές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, έως το 1446 που περιέρχεται στην Οθωμανική κυριαρχία.

Το 1655 ο Ντουρατζίμπεης έρχεται σε σύγκρουση με τους Γαλαξιδιώτες και οδηγεί το στόλο του σε ναυμαχία που είχε ως αποτέλεσμα την συντριβή του. Τηρώντας τον όρκο του για εκδίκηση, το Πάσχα του ίδιου έτους, αιφνιδιάζει τους Γαλαξιδιώτες, κυριεύει την πόλη και τρέπει τους κατοίκους της σε φυγή μέχρι και το θάνατο του, το 1669.

Το 1718, με την υπογραφή της συνθήκης του Πασάροβιτς (βάσει της οποίας επιτρεπόταν η ελεύθερη ναυσιπλοΐα στο Ιόνιο και στον Κορινθιακό κόλπο), ξεκινά η νέα ανοδική πορεία της γαλαξιδιώτικης ναυτιλίας, η οποία τη δεκαετία 1720-1730 γνωρίζει τρομερή ανάπτυξη. Το 1774, μετά την Συνθήκη Κιουτσούκ-Καϊναρτζή (η οποία εξασφάλισε την ελεύθερη ναυσιπλοΐα και άσκηση εμπορίου σε όλες τις ακτές και τα λιμάνια της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης της Κωνσταντινούπολης), το Γαλαξίδι γίνεται ένα από τα πιο πολυσύχναστα ελληνικά λιμάνια και αποτελεί έδρα πολλών μεγάλων ναυτικών επιχειρήσεων. Στην περίοδο της ιστιοφόρου ναυτιλίας, γίνεται πασίγνωστο για το μεγάλο στόλο, τον πλούτο και τη ναυτική ικανότητα των κατοίκων του, με τα περίφημα γαλαξιδιώτικα ιστιοφόρα να εκτελούν μεταφορές και εμπορικές συναλλαγές σε όλα τα λιμάνια της Μεσογείου. Αξίζει να σημειωθεί ότι, το 1803, ο στόλος του Γαλαξιδίου αριθμούσε 50 πλοία.

Οι πρώτες διαβουλεύσεις για την έναρξη της Επανάστασης στο Γαλαξίδι ξεκίνησαν με πρωτοβουλία του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου, μία από τις σπουδαιότερες φυσιογνωμίες της περιοχής με καθοριστική συμβολή στην ανάπτυξη της τοπικής ναυτιλίας, αφού ήταν το πρόσωπο που ξεκίνησε τη ναυπήγηση πλοίων στο Γαλαξίδι. Στις πρώτες αυτές διαβουλεύσεις πήραν μέρος ο επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Πανουργιάς, ο Γιάννης Γκούρας και πρόκριτοι της περιοχής.

Το Γαλαξίδι αποτέλεσε την πρώτη πόλη της Στερεάς Ελλάδας που ύψωσε την σημαία της Επανάστασης. Οι πλοίαρχοι και οι έμποροι προσέφεραν τα πλοία τους, ενώ πολλοί Γαλαξιδιώτες αγωνιστές έσπευσαν στο Χάνι της Γραβιάς. Μάλιστα για να ενισχύσουν περισσότερο την επανάσταση, οι Γαλαξιδιώτες εξέδωσαν μία εφημερίδα, την πρώτη της επανάστασης, η οποία αργότερα ονομάστηκε «ψευτοεφημερίδα» εξαιτίας των υπερβολών της.

Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα η πόλη γνώρισε τρεις μεγάλες καταστροφές. Η πρώτη πραγματοποιήθηκε το πρωί της 23ης Σεπτεμβρίου του 1821, όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στην πόλη και την πυρπόλησαν. Τον Μάιο του 1825, ο Κιουταχής προκειμένου να πολιορκήσει εκ του ασφαλούς το Μεσολλόγι, επιτέθηκε στο Γαλαξίδι και το κατέστρεψε, αυτή τη φορά όχι ολοκληρωτικά, αφού τα γαλαξιδιώτικα πλοία δεν ήταν αγκυροβολημένα στο λιμάνι. Ακολούθησε, όμως, χειρότερη καταστροφή, τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, όταν ο Ιμπραήμ προκάλεσε σημαντικές ζημιές στον γαλαξιδιώτικο στόλο και κατάφερε να αιχμαλωτίσει γυναικόπαιδα και να τα στείλει σκλάβους στην Αίγυπτο. Μετά την τρίτη καταστροφή, οι κάτοικοι έφυγαν από το Γαλαξίδι και εγκαταστάθηκαν σε άλλες παραθαλάσσιες πόλεις της χώρας.

Μετά την επανάσταση και αφού η πόλη συνήλθε από τις καταστροφές, η ναυτιλία άρχισε και πάλι να αναπτύσσεται. Την τριετία 1838-1840 το Γαλαξίδι είχε μέσο όρο 21 ναυπηγήσεις το χρόνο, με το ναυπηγείο της πόλης να συναγωνίζεται επάξια τα ξένα ναυπηγεία. Η τοπική κοινότητα προσπάθησε να ενθαρρύνει τους νέους να ασχοληθούν με το εμπόριο και τη ναυτιλία και γι' αυτό το λόγο ίδρυσε τη Ναυτική Σχολή του Γαλαξιδίου, στην οποία δίδαξαν σπουδαίες προσωπικότητες, όπως ο Ευθύμιος Καβάσιλας. Στο τέλος περίπου της Οθωνικής περιόδου, το Γαλαξίδι ήταν το τέταρτο ελληνικό λιμάνι σε νηολογήσεις πλοίων και τρίτο σε νηολογημένη χωρητικότητα. Το 1866 στα νηολόγια του τοπικού λιμεναρχείου αναφέρονταν 208 πλοία γαλαξιδιώτικης ιδιοκτησίας, ενώ το 1900 ο αριθμός των πλοίων ξεπερνούσε τα 300. Κατά τις αρχές του 20ου αιώνα, όταν πια τα ιστιοφόρα είχαν αντικατασταθεί οριστικά από τα ατμόπλοια άρχισε και η κάμψη.

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος δεν άφησε ανέπαφο το Γαλαξίδι. Τα πρώτα κατοχικά στρατεύματα εγκαταστάθηκαν στις 15 Μαΐου του 1941 και γρήγορα κατέλαβαν το παρθεναγωγείο, το δημοτικό σχολείο και τα σημαντικότερα αρχοντικά της περιοχής. Το Μάρτιο του 1942,  Ιταλοί κατάσκοποι εξαφανίστηκαν με αποτέλεσμα να επέμβει ο Ιταλός διοικητής και να δώσει 48ωρο τελεσίγραφο στους κατοίκους του Γαλαξιδίου να επιστρέψουν πίσω σώοι. Το τελεσίγραφο έληξε και οι Ιταλοί απείλησαν την πόλη με εμπρησμό, αλλά η έγκαιρη επέμβαση του κοινοτάρχη Λουκά Πλατώνη και του πλοιάρχου Ιωάννη Ανδρεόπουλου έσωσε το Γαλαξίδι από βέβαιη καταστροφή. Τα επόμενα χρόνια ήταν εξαιρετικά δύσκολα για τους Γαλαξιδιώτες και το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου βρήκε το Γαλαξίδι να μετρά 421 νεκρούς.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, οι Γαλαξιδιώτες δεν κατάφεραν να περάσουν από τα πανιά στον ατμό. Μια παλιά ένδοξη ναυτική πολιτεία μετατράπηκε έτσι σε σύγχρονο παραδοσιακό οικισμό, προσανατολισμένο στον ήπιο τουρισμό. Ακόμα και σήμερα, όμως, η ατμόσφαιρα του παρελθόντος συνεχίζει να γοητεύει τους επισκέπτες του, που έχουν αναδείξει την όμορφη πόλη με το «νησιώτικο» χαρακτήρα ως τον ιδανικό τουριστικό προορισμό για όλες τις εποχές του χρόνου!

 

Αξιοθέατα

·         Στο όμορφο πάρκο της πόλης μπορεί να θαυμάσει κανείς τα ερείπια από το τείχος της αρχαίας Οιάνθης, αλλά και τον τάφο του βασιλιά Λοκρού.

·         Τα δύο φυσικά λιμάνια, η Αγορά και ο Χηρόλακας, τα οποία χωρίζονται μεταξύ τους από τον Κάβο σχηματίζοντας τον αριθμό 3 στην βόρεια ακτή του Κορινθιακού κόλπου, αποτέλεσαν για πολλά χρόνια ορμητήριο θαρραλέων ναυτικών, που όργωναν με τα περίφημα γαλαξιδιώτικα ιστιοφόρα ολόκληρη τη Μεσόγειο. Αξίζει να κάνετε μία βόλτα στα δύο αυτά γραφικά λιμανάκια (με τα πόδια ή με ποδήλατο) και να θαυμάσετε τα καπετανόσπιτα των πολυταξιδεμένων ναυτικών που δημιουργούν σήμερα ένα ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό τοπίο.

·         Στην Αγορά, το πρώτο γραφικό λιμανάκι του Γαλαξιδίου, θα βρείτε παρατεταγμένα τα καφέ, τις ψαροταβέρνες και τα εστιατόρια της πόλης. Σε αυτά μπορείτε να απολαύσετε τις τοπικές θαλασσινές σπεσιαλιτέ αλλά και το γνωστό τοπικό γλυκό ραβανί, ρεμβάζοντας με φόντο τις ψαρόβαρκες και τα ιστιοπλοϊκά σκάφη.

·         Το δεύτερο λιμάνι του Γαλαξιδιού, αυτό του Χηρόλακα, ονομάστηκε έτσι από τις χήρες των ναυτικών που μαζεύονταν εδώ για να κλάψουν τους αγαπημένους τους που χάθηκαν στη θάλασσα. Είναι χτισμένο πάνω στο αρχαίο λιμάνι Χάλαιον, το οποίο προστατευόταν από ισχυρά τείχη, τμήματα των οποίων διακρίνονται ακόμα στα θεμέλια πολλών καπετανόσπιτων. Επιπλέον, εδώ θα δείτε μερικά από τα πιο όμορφα αρχοντικά της πόλης, καθώς και το άγαλμα Γαλαξιδιώτη καπετάνιου. Στην ανατολική άκρη του λιμανιού βρίσκεται το τελευταίο καρνάγιο του Γαλαξιδίου.

·         Το λαογραφικό μουσείο του Γαλαξιδίου στεγάζεται σε οίκημα το οποίο δώρισαν οι απόγονοι του Παναγιώτη Αγγελή το 1955 στην κοινότητα Γαλαξιδίου με σκοπό τη στέγαση σχολείου ή μουσείου. Η εν λόγω οικία της οικογένειας Αγγελή, η οποία βρίσκεται στη συνοικία Χηρόλακα, αρχικά στέγασε το σχολείο του Γαλαξιδίου και στη συνέχεια μετατράπηκε σε λαογραφικό μουσείο.

·         Ορατός από κάθε σημείο της πόλης, ο ναός του Αγίου Νικολάου είναι κτισμένος στη θέση αρχαίου ιερού, πιθανότατα του Απόλλωνα. Ο πρώτος ναός χτίστηκε τον 7^ο μ.Χ. αιώνα, ενώ το 1800 οι Γαλαξιδιώτες με δικά τους έξοδα άρχισαν τις εργασίες για την κατασκευή μεγαλύτερου ναού. Η σημερινή εκκλησία ολοκληρώθηκε το 1900, ύστερα από απόφαση του τότε δημάρχου Κωνσταντίνου Παπαπέτρου, το 1896. Αρχιτέκτονες της τρίκλιτης βασιλικής μετά τρούλου και δύο καμπαναριών, ήταν ο Γερμανός Χάγερ και ο Κωνσταντίνος Παπαπέτρος. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ναού είναι το Μέγα Ωρολόγιο, δωρεά της οικογένειας Σιδηρόπουλου το 1908 και το ξύλινο τέμπλο τεχνοτροπίας μπαρόκ, χαρακτηριστικό δείγμα εξαιρετικής τέχνης και βαθιάς θρησκευτικότητας (δουλεμένο επί δέκα χρόνια σε ξύλο καρυδιάς κατά τη δεκαετία 1840-1850).

·         Κοντά στο Ναό του Αγίου Νικολάου, βρίσκεται το παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, γνωστό για το ηλιακό του ρολόι. Μία συγκεκριμένη ώρα της ημέρας, ο ήλιος εισδύει στο ναό από ένα μικρό στρογγυλό άνοιγμα της οροφής και συναντά με θαυμαστή ακρίβεια τις αποτυπώσεις του ζωδιακού κύκλου του καπετάν-Σκούρτη, στο πλακόστρωτο δάπεδο της εκκλησίας. Η Αγία Παρασκευή χτίστηκε το 1848.

·         Η Βασιλική Μονή του Σωτήρος βρίσκεται σε υψόμετρο 300 μέτρων, στην κορυφογραμμή ενός κοντινού λόφου. Η εκκλησία υπήρχε από τα πρώτα χρόνια της χριστιανοσύνης, αλλά κατεδαφίστηκε εξαιτίας ένας καταστροφικού σεισμού στις αρχές του 13^ου αιώνα. Ο νέος ναός κατασκευάστηκε ύστερα από παρακλήσεις των κατοίκων, από τον Δεσπότη Ηπείρου Μιχαήλ Β' Άγγελο Κομνηνό κοντά στο 1250 μ.Χ. Πρόκειται για μονόκλιτο ναΐσκο, σταυρεπίστεγο με ορθογώνια κάτοψη. Το 1750 ιδρύθηκε ανδρικό μοναστήρι, το οποίο ερημώθηκε έξι χρόνια αργότερα εξαιτίας των ζημιών που προκάλεσε ο σεισμός του ’56. Η ουσιαστική ανασυγκρότηση της μονής έγινε το 1989, ύστερα από ενέργειες του μητροπολίτη Φωκίδος Αθηναγόρα.

Στο μοναστήρι του Αγίου Σωτήρος έζησε και ο ιερομόναχος Ευθύμιος, ο οποίος έγραψε το περίφημο Χρονικό του Γαλαξειδίου (1703), ένα σπουδαίο κείμενο της ελληνικής ιστοριογραφίας που καλύπτει γεγονότα οκτώ αιώνων, από το 10ο  έως το 18ο μ.Χ. αιώνα. Το εξαιρετικό αυτό χειρόγραφο βρέθηκε σε μια κρύπτη της ερειπωμένης εκκλησίας του Αγίου Σωτήρος από τον Κωνσταντίνο Σάθα και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εκθέματα του Ναυτικού Μουσείου Γαλαξιδίου.

·         Το παλιό Σχολείο του Γαλαξιδίου, στη θέση Κούκουνας, είναι ένα από τα παλαιότερα σχολεία της χώρας. Κατασκευάστηκε επί Ιωάννη Καποδίστρια με δαπάνες της κοινότητας και της κυβέρνησης και λειτούργησε ως δημοτικό σχολείο μέχρι το 1932. Με υπουργική απόφαση, το εν λόγω κτίριο κηρύχθηκε διατηρητέο.

·         Το Ναυτικό Μουσείο Γαλαξιδίου, ένα από τα ομορφότερα ναυτικά μουσεία της Ελλάδας, ιδρύθηκε χάρη στην ιδέα του γιατρού και απόγονου ναυτικής οικογένειας, Ευθύμιου Βλάμη, που είχε διατελέσει δήμαρχος του Γαλαξιδιού στις αρχές του 20ού αιώνα. Μάλιστα, το 1928 άρχισε ο ίδιος να συγκεντρώνει τα πρώτα αντικείμενα, ενώ, από τις ιατρικές του επισκέψεις στα σπίτια των ντόπιων, όπου γοητευόταν από τις εικόνες των πλοίων στους τοίχους τους, εμπνεύστηκε την ίδρυση της Ναυτικής Πινακοθήκης, η οποία από το 1932 φιλοξενείται στο μουσείο. Η αξιέπαινη αυτή προσπάθεια ολοκληρώθηκε σε βάθος χρόνου με τη συνδρομή των κατά καιρούς δημάρχων και των κατοίκων του Γαλαξιδίου.

Σήμερα, στο μουσείο φιλοξενούνται περίπου 300 εκθέματα, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι κειμήλια τοπικών ναυτικών οικογενειών. Σε αυτά συγκαταλέγονται νηολόγια, ναυτιλιακά όργανα, ημερολόγια καταστρώματος, φωτογραφίες, ναυτικοί χάρτες, τμήματα εξοπλισμού ιστιοφόρων, εξάντες, μία εξαιρετική συλλογή γραμματοσήμων αλλά και αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής. Στη Ναυτική Πινακοθήκη μπορεί να θαυμάσει κανείς πίνακες διαφόρων τύπων ιστιοφόρων (πολλοί από τους οποίους είναι σχεδιασμένοι στην Ιταλία), έργα του ζωγράφου Πέτρου Πετραντζά και πίνακες του Γαλαξιδιώτη ζωγράφου Σπύρου Βασιλείου. Τα σημαντικότερα εκθέματα του μουσείου αποτελούν το περίφημο Χρονικό του Γαλαξειδίου και τα εντυπωσιακά ξυλόγλυπτα ακρόπρωρα που κοσμούσαν τις πλώρες του γαλαξιδιώτικου στόλου. Τα ακρόπρωρα είχαν συνήθως τη μορφή γυναίκας ή γοργόνας και σύμφωνα με την παράδοση, προστάτευαν τα πλοία από τους κινδύνους της θάλασσας.

·         Το Παρθεναγωγείο κατασκευάστηκε το 1880 επί δημαρχίας Νικολάου Λουκέρη και χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο θηλέων μέχρι το 1929. Για πολλά χρόνια εγκαταλείφθηκε και προκειμένου να μην καταρρεύσει, η σχολική εφορία αναγκάστηκε να το δημοπρατήσει. Αγοράστηκε το 1949 από την οικογένεια Κουλομπούρου, η οποία το δώρισε στην κοινότητα Γαλαξιδίου. Το ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και ιστορικής σημασίας κτίριο χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείου Πολιτισμού διατηρητέο (1992) και σήμερα λειτουργεί ως θέατρο.

·         Το παραδοσιακό Καφενείον Θεμιστοκλής λειτουργεί από το 1814. Τα τραπέζια του έχουν κρυφακούσει όλες τις συζητήσεις των άλλοτε μεγάλων καπεταναίων, του Ελ. Βενιζέλου και άλλων σημαντικών προσωπικοτήτων της χώρας. Σήμερα, συνεχίζει να αποτελεί τόπο συνάντησης των κατοίκων αλλά και πόλο έλξης για τους επισκέπτες.

Γαστρονομία - τοπικά προϊόντα

Το πιο γνωστό τοπικό παραδοσιακό γλυκό είναι το ραβανί με ρύζι. Η υφή του θυμίζει χαλβά Φαρσάλων και η προέλευσή του έχει να κάνει με τη ναυτική παράδοση του τόπου, αφού έπρεπε το γλυκό να μπορεί να συντηρηθεί για πολύ καιρό εκτός ψυγείου.

Τα Αλευρομουτζουρώματα της Καθαράς Δευτέρας

Οι φιλόξενοι και χαμογελαστοί κάτοικοι του Γαλαξιδίου προτρέπουν τους επισκέπτες του να ξανάρθουν την περίοδο των Αποκριών και ειδικά την Καθαρά Δευτέρα, ώστε να ζήσουν το περίφημο έθιμο του αλευρομουτζουρώματος. Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά ελληνικά αποκριάτικα έθιμα, το οποίο λαμβάνει χώρα στο λιμανάκι της Αγοράς για περισσότερα από 200 χρόνια. Πιο συγκεκριμένα, οι κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής μαζεύονται στη γραφική Αγορά το μεσημέρι της Καθαράς Δευτέρας εφοδιασμένοι με σακούλες αλευριού και φούμου και επιδίδονται σε  «επικές» μάχες, οι οποίες κρατάνε για ώρες.

Το έθιμο έχει τις ρίζες του στη Βυζαντινή εποχή όπου οι παλιάτσοι των ιπποδρόμων χρωμάτιζαν τα πρόσωπα τους. Τη σημερινή του μορφή έλαβε την εποχή της ιστιοφόρου ναυτιλίας (1840 και έπειτα), όταν η γιορτή πήρε μεγάλες διαστάσεις ως η τελευταία και αποχαιρετιστήρια πριν από την αναχώρηση των ναυτικών. Κατ’ άλλους, οι Γαλαξιδιώτες ναυτικοί βρέθηκαν σε παρόμοια λαϊκά γλέντια στη Σικελία και τα μετέφεραν στον τόπο τους, ενώ για αρκετούς το συγκεκριμένο έθιμο παραπέμπει σε διονυσιακές τελετές, αφού συνοδεύεται από την κατανάλωση άφθονου φαγητού και κρασιού.

Πάντως, όποιες και αν είναι οι ρίζες του, το γαλαξιδιώτικο έθιμο σας υπόσχεται μία αξέχαστη εμπειρία!!!