12 Years A Slave (2013 – ελληνιστί «12 Χρόνια Σκλάβος»)

Βαθμολογία 4 / 5

Να πεις ότι δεν το περίμενα? Ότι δεν ήξερα ότι αυτές οι ταινίες είναι από βαριές έως καταθλιπτικές? Το ήξερα αλλα…!! Τελικά μπορεί να κατέληξα μετά από 2 και κάτι ώρες να κλαίω με μαύρο δάκρυ αλλά το άξιζε!!!!

Η ταινία αφηγείται την περίοδο των 12 ετών στη ζωή του Solomon Northup (Chiwetel Ejiofor), ενός ελεύθερου μαύρου που όμως πέφτει θύμα απαγωγής και καταλήγει να πωλείται ως «πρώτο πράγμα» δούλος από έναν μεγαλέμπορα μαύρης σάρκας. Βλέπουμε την πορεία του από τον πρώτο ιδιοκτήτη του, έναν καλόκαρδο λευκό που όμως δεν έχει την πυγμή να επιβληθεί των υπαλλήλων του μέχρι και τον τελευταίο ιδιοκτήτη του, έναν ημίτρελο, μισογύνη, αλκοολικό και αρχιρατσιστή ιδιοκτήτη βαμβακοφυτείας. Στην πορεία συναναστρέφεται με άλλους δούλους όπου συναντά κάθε λογής ανθρώπους. Κάποιοι δείχνουν να έχουν αποδεχτεί τη μοίρα τους, κάποιοι να μην μπορούν να σηκώσουν το βάρος και να καταρρέουν, άλλοι να επιζούν αλλά όχι να ζουν. Σκληρές εικόνες από τη ζωή των μαύρων δούλων σε μια κοινωνία που αναζητούσε την ταυτότητά της, σε μια κοινωνία όπου οι αντιθέσεις ήταν μεγάλες και ορατές. Η ανθρώπινη ζωή δεν είχε την ίδια αξία για όλους και ο κυνισμός με τον οποίο φανερώνεται αυτό στην ταινία είναι σοκαριστικός.

Σίγουρα αυτό που ξεχωρίζει από αυτή την εξαίσια ταινία είναι η τρομερή ερμηνεία του πρωταγωνιστή, Ejifor. Ένταση στις κινήσεις, απίστευτες εκφράσεις στο πρόσωπο που αποτυπώνουν την ψυχολογική κατάσταση του ήρωα (αναρωτιέμαι πόσο επηρέασε ο ρόλος, τον ίδιο τον ηθοποιό) και μια ηθοποιία πρώτης γραμμής από έναν από τους αναμενόμενους πρωταγωνιστές των φετινών Oscar. Από κοντά όλο το καστ με προεξέχοντα τον Michael Fassbender που αποδεικνύει ακόμα μια φορά πόσο καλός ηθοποιός είναι, τον Benedict Cumberbatch σε έναν ρόλο που του πάει γάντι, της Sarah Paulson πιστή στις ερμηνείες της και με εκπληκτική προφορά, ακόμα και τον συμπαραγωγό Brad Pitt που στα 10-15 λεπτά που εμφανίζεται δείχνει να το απολαμβάνει. Εκπληκτική και η Adepero Oduye, σε έναν τρομερά δύσκολο ρόλο, αυτό της Eliza που είναι μία από τους σκλάβους που συναντά στο διάβα του ο πρωταγωνιστής.

Πέρα από τις ερμηνείες, που είναι εξαιρετικές, αντάξια είναι και η σκηνοθεσία του χαρισματικού Steve McQueen, ο οποίος μετά το Hunger (2008) και Shame (2011) εξετάζει ακόμα ένα δύσκολο θέμα που μπορεί να αναφέρεται στο σχετικά μακρινό παρελθόν αλλά είναι επίκαιρο πάντα (αφού η σκλαβιά υπάρχει στην εποχή μας με άλλες μορφές – εμπόριο λευκής σαρκός, πορνεία κτλ). Ο σκηνοθέτης δεν φοβάται να εστιάσει στις κακοποιήσεις ούτε όμως και να αναπτύξει τους βασικούς χαρακτήρες ώστε ο θεατής να μπει όσο το δυνατόν περισσότερο στο πνεύμα της ταινίας. Πολλές φορές δεν χρειάζονται διάλογοι για να εκφράσει αυτό που θέλει (βοηθάνε πολύ οι ηθοποιοί σε αυτό) ενώ δεν λείπουν και τα αγγελοπουλικά πλάνα (αργά, εστιάζουν σε κάτι συγκεκριμένο, έντονα). Η μουσική πάσχει κατά τη γνώμη μου αφού σε ορισμένα σημεία είναι ανεπαρκής και αταίριαστη αλλά γενικά δένει καλά με την ταινία. Εξαιρετική επίσης η αναπαράσταση της εποχής, από τα κοστούμια και τα σκηνικά μέχρι και τις ομιλίες των πρωταγωνιστών.

 

                                                                               

Ήδη η ταινία έχει βραβευτεί από διάφορες ενώσεις κριτικών και κατά πως φαίνεται θα μας απασχολήσει στα Oscar (μάλλον θετικά!!). Σίγουρα μία από τις καλύτερες (για μένα ίσως η καλύτερη) ταινίες της χρονιάς τόσο από πλευράς στησίματος όσο και από πλευράς θέματος αφού καλό είναι που και που να θυμόμαστε ότι ο κινηματογράφος δεν αφορά μόνο το θέαμα αλλά και την ουσία. Η ταινία αυτή λοιπόν είναι τροφή για τη συνείδηση και το μυαλό και μια καλή ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τη συμπεριφορά μας απέναντι στους συνανθρώπους μας, απ’ όπου και αν προέρχονται αυτοί.